วิ่งชนหรือถอยมอง

เมื่อกี้ผมเพิ่งคุยกับรุ่นพี่คนหนึ่ง บ่นเรื่องการแก้ปัญหาของคนสมัยนี้ว่า แก้ปัญหาแบบไม่ได้มองภาพปัญหา แก้ปัญหาแบบวิ่งชนปั๋ญหาแบบตรงๆ ทื้อๆ ผมกลับมาย้อนคิดถึงเรื่องราวในอดีการทำงานของผม หลายๆ ครั้งผมเจอกับคนแก้ปํญหาแบบตรงไปตรงมา เหมือนกับการวิ่งชนกำแพงซ้ำแล้วซ้ำเล่า แล้วหวังว่าสักวันหนึ่งกำแพงจะพังทะลายลงมาจากแรงชน แต่หากมีสิติก็เพียงเดินไปอีก 100 เมตร อ้อมหน่อยก็พ้นเขตกำแพงที่จะข้ามผ่านปัญหาได้แล้ว ในหลายๆ ครั้งการแก้ปัญหา ไม่ใช่จมอยู่กับปัญหาแล้วพยายามคลุ่นคิดถึงกระบวนการแก้ปัญหาอยู่อย่างเดียว เราต้องมองปัญหาในวงนอกบ้าง เอียงคอด้านซ้าย เอียงคอด้านขวา เพื่อเปลียนมุมมองของปัญหา เราอาจจะได้พบทางออกของปัญหาใหม่ๆ และง่ายอย่างเหลือเชื่อ ผมเคยนั่งคุยกับนักศึกษากฎหมายที่เก่งกาจคนหนึ่ง เค้าเก่งกาจแม่นยำในข้อกฎหมายเป็นอย่างมาก ผมนั่งถามปัญหาว่าหาก พ่อแม่เด็กไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน โดยแม่เป็นต่างด้าวที่ใช้บัตรประชนชนปลอมแจ้งในสูติบัตร จนตอนนี้เด็กโตขึ้นพ่อต้องการเป็นผู้ปกครองบุตร เราจะแก้ปัญหาให้เค้าได้อย่างไร น้องเค้าคลุ่นคิดอยู่พักใหญ่ บอกว่าอาจจะต้องตรวจ DNA เพื่อตรวจความสำพันธุ์ และต้องตามหาแม่เด็กที่หายไป ต้องจ้างนักสืบฯลฯ แล้วก็ไล่ยาวมาตรา ต่างๆ ให้ผมฟัง.. เค้าก็ถามย้อนกลับว่าพี่ทำอย่างไร…. ผมก็บอกว่าไม่ต้องทำอย่างไร ยื่นคำร้องให้เป็นบิดาของบุตรโดยชอบต่อศาลเลยตรงๆ แล้วผมก็ได้โอกาสเล่าวิธีการแก้ปัญหาของผมให้เค้าฟัง … พอสิ้นเสียงคำพูด น้องเค้าก็ร้อง อ๋อมันแก้ปัญหาอย่างนี้ได้ด้วยเหรอครับพี่ ผมว่าปัญหาเหมือนกับงานศิลปะ ที่เราเปลี่ยนมุมมองความหมายก็จะเปลี่ยน ดังนั้นการจะแก้ปัญหาหากเราเพ่งมองแต่ปัญหาในมุมมองของเราเพียงด้านเดียว ไม่ได้เดินรอบปัญหา เอียงคอ มองซ้ายมองขวาให้ครบถ้วนแล้วจะบอกว่าปัญหานี้ไม่มีทางแก้้ไม่ได้ เพราะปัญหาในโลกส่วนใหญ่มีคำตอบ เพียงแต่เรายังไม่พบมันเท่านั้นเอง ผมชอบพูดคุย ผมชอบการซักถาม ผมชอบความเห็น ถึงแม้มันจะต่างจากความเห็นของผมก็ตาม เพราะผมว่าในทุกๆ ความเห็นจะเกิดมุมมองใหม่ๆ ดังนั้นไม่ควรยึดติดกับเหตุผล ความเชื่อของตนเองจนมองข้าม ความเห็นต่าง ซึ่งในหลายๆ ครั้งความเห็นต่างหรือสิ่งที่ผิดอาจจะต่อยอดให้เราค้นพบสิ่งที่ถูกก็เป็นไปได้
ถ้าคุณกำลังเจอปัญหา กำลังท้อแท้ กำลังพบกับอุปสรรค์ที่คุณคิดว่าหนักหนา ผมแนะนำว่าให้ลองถอยออมาจากปัญหาสักก้าว เอียงคอด้านซ้าย เอียงคอด้านความ แล้วมองมันด้วยมุมมองใหม่ พยายามเข้าใจปัญหา ธรรมชาติของปัญหา แล้วลองจำลองการแก้ปัญหาในหลายๆ ทาง อาจจะพบว่าปัญหาที่ยาก อาจจะแก้ได้ง่ายเหลือเชื่อเลยนะครับ